БЫНАТЫ ХИЦАУ

БЫНАТЫ ХИЦАУ
Бынаты бардуаг, хæдзарыл, бæлвырд бынатыл бар чи дары, ахæм дуаг, ома, йæ хицау. Ирон адæм абон дæр ма нымд кæнынц Бынаты хицауæн. Хæдзары кæнæ æндæр бынаты, суанг хъæдрæбын дæр фынджы уæлхъус ирон лæг Бынаты бардуаджы (хицауы) ном æнæссаргæ нæ фæвæййы. Бынаты хицауæн (бардуагæн) афæдзы ирон бæрæгбæтты æхсæн ис сæрмагонд бон. Вæййы зæронд нымадæй Цыппурсæй Ногбоны 'хсæн æртыццæджы. Æнæуи алы къуырийы æртыццæг дæр у Бынаты бардуаджы бон, фæлæ Цыппурсы фæстæ æртыццæджы æхсæв уæлдай бæрæгбондæр хуыз райсы ирон царды. Бынаты æхсæвмæ цæттæ кæнын райдайынц рагацау. Алы хæдзар дæр фæтырны сау кæнæ тарбынхуыз карк кæнæ уасæг аргæвдынмæ. Раздæр-иу, ирон адæм ма бирæ фос куы дардтой, уæд бирæтæ уыцы æхсæвы æргæвстой сæгъ. Бынаты бардуаджы (хицауы) номыл-иу æртæ кæрдзынимæ дзадæджын фынг куы æрцæттæ кодтой, уæд-иу хæдзары рухс ахуыссын кодтой, бинонтæ та-иу æддæмæ рацыдысты. Уымæй Бынаты хицауæн фадат лæвæрдтой, куыд ничи йæ фена, афтæ фынджы бæркадæй саходынæн.
Бынаты хицауæн (бардуагæн) йæ бынат æнхъæл уыдысты, Сафайы рæхыс ауыгъд кæм уыд, уыцы хатæны, бинонтæ-иу æмбырдæй кæм бадтысты, хæргæ æмæ нуазгæ кæм кодтой, уым рахиз къуымы кæнæ хистæр сылгоймаджы къæбицы. Йæ бынат ын сыгъдæг дардтой. Кæм хъуамæ «бадтаид», уым æвæрдтой бæмбæг кæнæ зæлдаг хъуымац. Кæд-иу æй бинонтæй уынгæ ничи фæкодта, уæддæр æнхъæл уыдысты, æхсæв йæ фарны бынатæй кæй рахизы æмæ уæттыл, къуымтыл кæй æрзилы, йæ хъус дары бинонты царды уагмæ, сæ æнгомдзинадмæ, се 'гъдаумæ, сæ сыгъдæгдзинадмæ. Æмæ сæхи куыд дарынц, афтæ сыл ауды. Гъе, уымæ гæсгæ бинонтæй алчидæр тырныдта йæхи æгъдауджынæй æвдисынмæ, сæхи хъахъхъæдтой хъæр, тæрконæг ныхасæй, хылтæй. Æрхуыссыны размæ сылгоймæгтæ къус, тæбæгъ æнæхсадæй нæ уагътой, хæрзæфснайд кодтой уæттæ.
Бынаты хицау (бардуаджы) бинонтæй никуы ничи федта, фæлæ, зæгъынц, дæснытæ æмæ кæлæнгæнджытæн, дам, сæ бон уыд сæ фенын. Уымæ гæсгæ-иу бинонты бафæндыд, сæ Бынаты хицау цы хуызæн у, уый базонын, æмæ дæсныты хуыдтой сæхимæ. Уыдоны ныхæстæм гæсгæ сæм-иу Бынаты хицæуттæ сæхи равдыстой алыхуызæттæй: æрыгон лæппуйы, ссырджын усы, урс уæрыччы кæнæ æндæр хуызты. Лæппуйы, урс уæрыччы хуызтæ-иу сæхи кæй Бынаты хицæуттæ равдыстой, уыдон-иу цин кодтой, нæ Бынаты хицау сабыр æмæ уæздан у, зæгъгæ. Ссырджын усы хуыз-иу кæмæн райста, уыдон та дзы тæрсгæ кодтой, йæ хъыджы ма бацæуыныл сæхи хъардтой, куы фæтæрк кæна, зæгъгæ.
Бынаты хицау сылгоймæгтæм, æфсинтæм æввахсдæр у. Хæдзары йæ бынат дæр уыдоны æрдыгæй уыд. Ныр дæр йæ бынат ис, бинонтæ хæргæ кæм фæкæнынц, уым рахизæрдыгæй. Кувгæ-кувын хистæр йе 'ргом уыцы 'рдæм аздахы.
Ныры дуджы Бынаты æхсæв Хæйрæджыты æхсæвимæ кæй хæццæ кæнынц, уый рæдыд хъуыддаг у. Раздæр-иу Бынаты æхсæвы фыдбылызгæнæг хæйрæджыты ном дæр æрымысыдысты. Сæ номыл сын-иу къуымы æрæвæрдтой ныллæг стъолыл хицæн фынг гуылтæ, быламыхъ æмæ æндæр цауддæр хæринæгтимæ, нуазинæгтимæ. Кувгæ сæм нæ кодтой, фæлæ сæ куырдтой, уæ фыдбылызтæй нæ бахизут, мæнæ уын уæ ном дæр куы ссардтам, зæгъгæ. Цæмæдæр гæсгæ уыцы фынгимæ абоны ирæттæй иуæй-иутæ бæттынц Бынаты бардуаджы фынг дæр.

Словарь по этнографии и мифологии осетин. 2014.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Полезное


Смотреть что такое "БЫНАТЫ ХИЦАУ" в других словарях:

  • Бынаты Хицау — Бынаты Хицау, Бындур (осет. Бынаты Хицау, Бындур)  персонаж осетинской мифологии, покровитель жилища, аналог русского домового. Мифология Бынату Хицау является в большей мере женским божеством, именно к нему обращаются женщины при… …   Википедия

  • БЫНАТЫ ХИЦАУ — в осетинской мифологии покровитель домашнего очага, домовой. Изображается большей частью в образе старухи. Согласно мифам, он живёт в кладовой, и его могут увидеть только знахари под Новый год. Б. х. может напускать болезни на членов семьи и на… …   Энциклопедия мифологии

  • Бынаты хицау — см. Бынаты хицау – перевод Бынаты хицау, Бындур – бынаты (хæдзары) бардуаг. Ирон адæмы уырнындзинæдтæм гæсгæ цæры къæбицы, æвдисынц æй ссырджын фыдуынд зæронд усы хуызы. Фæлæ йæ бон у æндæр хуызы февзæрын дæр, зæгъæм, лæппуйы, урс уæрыччы æмæ… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • Бынаты хицау – перевод — см. Бынаты хицау Бынаты хицау, Бындур – покровитель дома, домашний дух, домовой. По верованиям осетин, живет в кладовой (къæбиц), изображается, как правило, в виде уродливой старухи с клыками, но может принимать и другие образы, например мальчика …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • БЫНАТЫ ХИЦАУЫ ÆХСÆВ – перевод — см. БЫНАТЫ ХИЦАУЫ ÆХСÆВ Праздник покровителя жилища. Праздник покровителя жилища справляется в первую неделю Нового года в ночь со вторника на среду. По осетинскому поверью, у каждого жилища, у каждой семьи есть свой покровитель, и чтобы семья… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • БЫНАТЫ ХИЦАУЫ ÆХСÆВ — см. БЫНАТЫ ХИЦАУЫ ÆХСÆВ – перевод Ацы бæрæгбон фæкæнынц тъæнджы мæйы фыццаг кæнæ дыккаг къуырийы æртыццæг æхсæв. Ирон адæмы уырнындзинадмæ гæсгæ, алы хæдзар, алы бинонтæн дæр ис йæхи бардуаг (кæс Бынаты хицау). Æмæ цæмæй дæ бынаты амондджынæй,… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • Бынаты Хицауы куывд – перевод — см. Бынаты Хицауы куывд Молитва Бынаты Хицау – Бынаты Хицау, табу тебе! – Оммен! – Пусть место, где ты пребываешь, будет счастливым. – Оммен! – Пусть семья, обосновавшаяся в месте твоего пребывания, Будет здоровой и счастливой. – Оммен! – …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • Бынаты Хицауы куывд — см. Бынаты Хицауы куывд – перевод – Бынаты Хицау, табу дын уæд! – Оммен! – Дæ бынат фæрныг æмæ амондджын бынат уæд. – Оммен! – Дæ бынаты цы бинонтæ бамбырд вæййы, Уыдон æнæниз æмæ æнæфыдбылыз уæнт! – Оммен! – Хорз цард …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • БЫНАТЫ БАРДУАГ — Ирон динон уырнынадмæ гæсгæ алы бынатæн дæр ис хицау, бар ыл чи дары, ахæм дуаг. Уый тыххæй ис ахæм æмбисонды хабар: «Иу бæлццон изæрдалынгты хъæды къохмæ бахæццæ. Бæласы бын йæ уæлæфтау æрытыдта, йæ худ йæ нывæрзæн бакодта æмæ йæхи йæ бынаты… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • Уаты хицау — – æмкъайады цæдисыл æмæ сылгоймаджы цот кæныны хъомысыл аудæг дуаг. Чындзы иу йæ мойы уатмæ æрбакæнгæйæ, къухылхæцæг скуывта Уаты хицаумæ, цæмæй æрыгон къайæн ратта бирæ æнæниз цот, фыццаджыдæр, лæппу цот. Фæстæдæр Ирыстоны бирæ рæтты Уаты хицауы …   Словарь по этнографии и мифологии осетин


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»